اين كتاب بسيار جذاب و خواندني است. شناخت من از ابراهيم گلستان به دوران دانشجوييام بازميگردد. نويسنده و فيلمسازي كه در همان دوران جواني ما هم حرفهايش را رك و صريح ميزد. كتاب از روزگار رفته به بسياري از كنجكاويها و سؤالهاي مخاطب درباره گلستان پاسخ ميدهد. هنرمندي كه با وجود سنوسال بالايش همچنان حافظه فوقالعادهاي دارد، گذشته را خوب بهخاطر ميآورد و شناخت دقيقي از تحولات اجتماعي و فرهنگي معاصر دارد.
در اين كتاب گلستان درباره بسياري از افراد نامآور و سرشناس كه بسياريشان هم ديگر در قيد حيات نيستند يا ديگر فعاليتي ندارند، اظهارنظر كرده است. نظرات گلستان درباره شخصيتهاي ادبي، هنري و سياسي دوران گذشته بسيار جذاب و خواندني است. بهطوريكه كتاب از روزگار رفته را ميشود بهراحتي و سهولت يك رمان پرماجرا مطالعه كرد. البته كه ابراهيم گلستان لحن و خلق و خوي خاصي دارد كه شايد براي كساني كه با او آشنا نيستند عجيب به نظر برسد.
در سرزميني كه تعارف كردن و اظهارنظر صريح نكردن يك عادت ديرينه است، ميزان ركگويي گلستان عجيب بهنظر ميرسد. ميشود الزاما با تمام اظهارنظرهاي گلستان درباره شخصيتهاي ادبي و هنري موافق نبود. در مواردي شايد به نظر برسد كه گوينده از دايره انصاف خارج شده است، ولي در يك نكته نميتوان ترديد كرد، اينكه گلستان بسيار شفاف و صادقانه حرفهايش را ميزند. اساسا لحن گلستان جزو ويژگيها و بخشي از خلق و خوي اوست و اين هم مربوط به الان نيست.
در سالهاي دور هم كه گلستان در ايران بود، داستان مينوشت، مستند و فيلم داستاني ميساخت هم باز شاهد همين نوع اظهارنظرهاي صريح و در مواردي تند و تيز بوديم. خاطرم هست كه در دوران دانشجويي ما كه گلستان در ايران بود و فعاليت سينمايي داشت در سخنرانياي كه مثلا در دانشگاه شيراز انجام داد يا در مصاحبههايش خيلي صريح موضعگيري ميكرد و ابايي از بيان نظراتش نداشت.
گلستان از ديرباز به همين صورت رفتار ميكرده. خودش هم كارهاي ماندگاري انجام داده. جزو اولين كساني بوده كه در ايران از ارنست همينگوي ترجمه كرده و درواقع او را به خواننده ايراني شناسانده، داستانهاي خوبي نوشته و فيلم ساخته چه مستند كه در آن دوران لحن كنايي و انتقادي نسبت به رژيم پهلوي در آنها به چشم ميخورد و چه فيلمهاي بلند سينمايياش كه هركدام اتفاقهايي مهم در تاريخ سينماي ايران محسوب ميشوند. كارنامه گلستان قابل اعتنا و ارزشمند است و كتاب از روزگار رفته ميتواند باب آشنايي دقيقتر نسل جوان را با اين هنرمند بگشايد.
- نويسنده و كارگردان سينما
نظر شما